عدم امکان شناخت ذات الهی به وسیله خلق

ای جوان رحمانی شکر کن خدا را که به ملکوت نورانی راه يافتی و پرده اوهام دريدی و به حقيقت اسرار اطّلاع يافتی اين خلق جميعاً خداوندي را در عالم افکار تصوّر نمايند و آن تصوّر خود را بپرستند و حال آنکه آن تصوّر محاط است و عقل انسان محيط البتّه محيط اعظم از محاط است زيرا تصوّر فرع است و عقل اصل البتّه اصل از فرع اعظم است پس ملاحظه کن جميع ملل و امم پرستش فکر خويش نمايند و در عقل خود خداوندی خلق کنند و او را خالق کلّ شیء دانند و حال آنکه اين تصوّر اوهام است پس جميع خلق ساجد و عابد وهمند امّا آن حقيقت ذات احديّت و غيب الغيوب مقدّس از تصوّر و افکار است وجدان به آن نرسد در حوصله هر حقيقت حادثه آن حقيقت قديمه نگنجد آن عالم ديگر است از آن خبری نيست وصول ممکن نه حصول ممتنع و محال همين قدر وجودش محقّق و مثبوت ولکن کيفيّت مجهول جميع فلاسفه و حکما دانستند که هست ولی در معرفت هستی او حيران گشتند و عاقبت مأ يوس شدند و بکمال يأس از اين عالم رفتند زيرا ادراک شئون و اسرار آن حقيقة الحقائق و سرّ الأسرار قوّه ديگر خواهد و حواسی ديگر شايد آن قوّه و حواس فوق طوق بشر است لهذا خبر نيافتند مثلاً اگر در انسان قوّه سمع و قوّه ذوق و قوّه شم و قوّه لمس باشد امّا قوّه باصره مفقود از برای آن شخص مشاهده اشيا ممتنع و محال زيرا بسمع و ذوق و شم و لمس نتوان مشاهده کرد بناء عليه به اين قواء و حواس موجوده در عالم بشر ادراک آن حقيقت غيب و منزّه و مقدّس از شوائب ريب مستحيل و محال قوای ديگر بايد و حواس ديگر شايد اگر آن قوا و حواس ميسّر شود خبر گرفتن ممکن و الّا فلا

حضرت عبدالبهاء : منتخباتى از مكاتيب حضرت عبدالبهاء جلد ۱ص51و52